بعد از آشنایی با مولتی متر در فصل قبل در این بخش میخواهیم با نحوه تست برخی از قطعات الکترونیکی پرکاربرد آشنا شویم.گاهی اوقات خرابی برخی قطعات الکترونیکی به صورت چشمی قابل تشخیص است , برای مثال : مقاومتی دچار سوختگی و قطعی شده باشد , خازن های الکترولیتی ترکیده باشند یا ورم کرده باشند و ...در ابتدا باید این قطعات تعویض گردند. سپس به عیب یابی سایر قطعات که از نظر ظاهری , ظاهرا سالم هستند بپردازیم.
ناگفته نماند که گاهی اوقات قطعات الکترونیکی خراب و سوخته ظاهری کاملا سالم دارند پس نباید فقط به ایرادات ظاهری اکتفا کرد.
در ابتدا به یک مولتی متر دیجیتالی نیاز داریم که قابلیت تست بوق (Buzzer) داشته باشد.
***((هنگام تست قطعات الکترونیکی حتما باید مدار مرده باشد.(برق های ورودی قطع شده باشند)))***
نحوه تست فیوز :
برای تست فیوز آن را از جای خود خارج کرده , بعضی فیوز ها را می توان به صورت چشمی چک کرد به این ترتیب که یک رشته سیم نازک از وسط آن عبور میکند که با گذشتن جریان بیشتر از حد توانش آن سیم ذوب یا قطع می شود. پس اگر رشته سیم قطع شده بود فیوز سوخته و باید تعویض شود. برای تست فیوز با مولتی متر ابتدا مولتی متر را روی حالت تست بوق قرار داده و پراب های مولتی متر را به دو طرف فیوز وصل کرده اگه صدای بوق شنیده شد یعنی فیوز سالم است در غیر این صورت فیوز سوخته و باید تعویض گردد.
نحوه تست مقاومت :
برای تست مقاومت ابتدا برق مدار را قطع کرده و مقاومت را از مدار جدا کرده برای مقاومت های PTH(سوراخ کامل) جدا کردن یک پایه از مدار کفایت میکند. حال مقدار نامی مقاومت را با استفاده از جدول کدهای رنگی و مقاومت های smd را طبق جدول اندازه گیری که در فصل های قبل آموزش دادیم میخوانیم. حال سلکتور مولتی متر را روی اهم قرار میدهیم , مقدار مقاومت را توسط مولتی متر خوانده و با مقدار نامی مقایسه میکنیم. اگر مولتی متر بی نهایت یا اتصال کوتاه را نشان داد , حاکی از سوختن مقاومت است. شایان ذکر است که مقدار کمی اختلاف در مقدار نامی و مقدار اندازه گیری شده طبیعی می باشد. (به دلیل درصد تلورانس مقاومت)
نکته 1: هنگام خواندن مقدار مقاومت با مولتی متر سعی کنید از برخورد دست با پایه های مقاومت اجتناب کنید.
نحوه تست خازن الکترولیتی :
تست قطعه خازن به عنوان یکی از قطعات مهم الکترونیکی به این صورت است که
مولتی متر را روی رنج مقاومت گذاشته و پراب ها را به پایه های مثبت و منفی خازن متصل می کنیم.
سپس مقدار اهمی در محدوده MΩ نمایش داده می شود زیرا؛
خازن توسط باتری مولتی متر شارژ شده، جریانی در خازن جاری می شود و مقاومت مشاهده می گردد.
در صورتی که مقدار صفر نشان داده شود و یا وقتی مولتی متر را روی تست بوق باشد، صدای بوق شنیده شود
خازن اتصال کوتاه شده یا خراب است.
نحوه تست سلف:
اکثر مولتی مترها، هانری متر ندارند و نمی توان ظرفیت انواع سلف را با آن ها اندازه گیری کرد و
فقط می توان از سلامت قطعه با خبر شد. به این صورت که مولتی متر را روی حالت تست بوق قرار داده و پراب های آن را به پایه های سلف متصل کرده , اگر صدای بوق شنیده شد سلف سالم است در غیر صورت سلف خراب است و باید تعویض گردد.
نحوه تست پتانسیومتر:
دو سر مولتی متر را به سر اول و وسط پتانسیومتر می زنیم و پیچ آنرا می چرخانیم اگر
مقدار نمایش داده شده تغییر کرد، پتانسیومتر سالم است.
برای اطمینان بیشتر یک بار مقاومت پایه های اول و سوم را می گیریم و
سپس مقدار مقاومت دو به دوی پایه های دیگر را می گیریم که
باید مجموع این دو مقدار با مقاومت بین پایه های اول و سوم مساوی باشد.
نحوه تست ترانزیستور :
ترانزیستور bjt
ابتدا مولتی متر را بر روی تست دیود و بعد پراب مولتی متر را به صورت تصادفی بر روی دو پایه ترانزیستور قرار می دهیم.
اگر مولتی متر عددی نشان نداد، پراب ها را بر روی پایه های دیگر قرار می دهیم.
حالا که عدد بر روی مولتی متر رویت شد، یکی از پایه های مولتی متر را جابه جا کرده، تا عدد دیگری دیده شود.
اگر عددی مشاهده نشد، پراب را سرجای قبلی گذاشته و پراب دیگر را تغییر می دهیم تا عددی مشاهده کنیم.
در هر ترانزیستور دو عدد باید مشاهده شود و
اگر بیش از دو عدد یا عددی نزدیک صفر، مشاهده کنیم یعنی ترانزیستور سوخته است.
نحوه تست ترانزیستور MOSFET N-Chanel
برای ترانزیستور منفی پراب سیاه را روی گیت و پراب قرمز را روی سورس میگذاریم، مولتی متر نباید بوق بزند چون
در این حالت مدار باز است.
سپس پراب قرمز را به سورس و پراب سیاه را به درین متصل میکنیم، در این حالت باید مولتی متر عدد نمایش دهد.
با عکس کردن پراب ها در دو حالت بالا مولتی متر نباید بوق بزند.
تست سلامت ترانزیستور MOSFET P-Chanel
برای ترانزیستور ماسفت مثبت پراب قرمز رنگ را روی گیت پراب سیاه رنگ را روی سورس قرار میدهیم و
مولتی متر نباید بوق بزند.
سپس پراب سیاه را به سورس و پراب قرمز را به درین متصل میکنیم، در این حالت مولتی متر باید عدد نمایش دهد.
با عکس کردن پراب ها در دو حالت بالا مولتی متر نباید بوق بزند.
ل میکنیم، در این حالت مولتی متر باید عدد نمایش دهد.
با عکس کردن پراب ها در دو حالت بالا مولتی متر نباید بوق بزند.
نحوه تست سلامت دیود (Diode)
یکی از بخش های مهم تست قطعات الکترونیکی اطمینان از صحت دیودهاست چون دیودها در مدارات نقش های محافظتی داشته و
اگر آسیب دیده باشند ممکن است باعث سوختن قطعه های بزرگتری شوند.
مولتی متر را بر روی حالت تست بوق و پراب های مولتی متر را بر روی دو پایه دیود قرار می دهیم.
سپس جهت قرار گیری پراب های مولتی متر را تغییر می دهیم.
باید در یک جهت عددی را بر روی مولتی متر مشاهده کنیم و
در جهت دیگر مولتی متر هیچ عددی نشان ندهد، در این صورت دیود شما سالم است.
اگر در هر دو جهت هیچ عددی و یا در هر دو جهت عدد مشاهده کنیم، یعنی دیود سوخته است.
دیودها معمولا در هنگام سوختن اتصال کوتاه می شوند.
پس در این حالت مولتی متر در هر دو حالت یک عدد بسیار نزدیک به صفر نشان خواهد داد.
دیدگاه خود را بنویسید